Saptama Nedir? Saptama Cümleleri ve Saptama Örnekleri

Çoğunlukla TYT öğrencileri tarafından aratılan saptama nedir sorusu, aslında çok basit bir konudur. Türkçe ve edebiyat derslerinde sık sık karşılaşılan saptama kavramı günlük konuşmalarda da kullanılır. Birçok insanın fark etmeden kullandığı saptama cümleleri, konuşmaların daha anlaşılır olmasını sağlar. Ayrıca verilmek istenen düşüncenin karşı tarafa daha etkili geçmesini sağlaması da söz konusudur. Peki, saptama nedir? Paragrafta saptama nasıl bulunur? Bu ve benzeri soruların cevapları ile saptama bildiren cümlelere ilişkin örnekleri yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Saptama Nedir ?

Saptamak; herhangi bir olayın, durumun veya nesnenin belirgin hale getirilmesi olarak ifade edilebilir. Mevcut olan durumu değerlendirmek veya herhangi bir duruma dair tespitte bulunmak olarak da açıklanabilir.

Saptama kelimesinin Türk Dil Kurumu’ndaki anlamı; bir durum veya nesnenin ayırıcı özellikleri ile tanınması ya da bir konunun ölçüye veya gözleme dayalı olarak ayrıntıları ile belirtilmesidir.

Saptama nedir sorusunun TYT sınavına hazırlanan kişiler için de son derece önemli olduğu bilinmektedir. Bu aşamada sadece bu kavramın tanımının öğrenilmesi yeterli olmayacaktır. Tanım öğrenildikten sonra paragrafta saptama nedir veya paragrafta saptama cümleleri nasıl anlaşılır hususuna ağırlık verilmeli ve bol bol örnek soru çözülmelidir.

Saptama Ne Demek ?

Saptama ne demek sorusunun cevabı aslında yukarıda verilmiştir. Bu bölümde saptama bildiren cümleler üzerine yoğunlaşacağız. Konu içinde durumun veya olayın daha belirgin hale gelmesini sağlayan cümleler, saptama cümleleri olarak ifade edilir. Mesela; “Fabrikalarda çalışan işçileri gördükçe hayatın aslında kolay olmadığını anlıyorum” cümlesine bakıldığında, durumun analiz edildiği ve buradan bir saptama yapıldığı görülecektir.

Saptama bildiren cümleleri tek olduklarında fark etmek kolaydır. Ancak paragrafta saptama cümlelerini bulmak için bu konuya fazlasıyla hakim olmanız gerektiğini asla unutmayın. Paragraftaki cümlelerden tespit içerenleri ve yargı bildirenleri inceleyerek, bunlardan saptama yapanları belirleyebilirsiniz.

Saptama Cümleleri Nasıl Bulunur ?

Aslında söz konusu sorunun tam bir cevabı yoktur. Yukarıda yer alan saptama nedir sorusunun cevabındaki tanımı öğrenen herkes, kolaylıkla saptama cümlelerini bulabilir. Fakat bunun için bol bol pratik yapılması gerekir. Nihayetinde TYT sınavında saptama soruları, çok büyük bir olasılıkla paragraf içinde verilecektir. Dolayısıyla da birkaç cümlenin içerisinden saptama cümlelerini tespit etmeniz gerekecek. İşte bu noktada konuya ilişkin bilgi sahibi olmanız ve bol bol örnek soru çözmeniz gerekmektedir.

Saptama Bildiren Cümleler

Yazımızın bu bölümünde saptama ne demektir sorusundan sonra verilmesi gereken örnekleri bulabilirsiniz. Saptama bildiren cümleler sayesinde konunun daha da pekişeceği söylenebilir. Şimdi cümlelere geçelim.

• Ergenlik dönemindeki gençlerin en büyük sıkıntılarından birisi üniversite sınavıdır. (Burada ergenlik dönemine ilişkin bir saptama yapılmıştır.)
• Sınavlara doğru teknikleri kullanarak çalışmayanlar, sınav esnasında kafa karışıklığı yaşayabiliyor.
• Son yıllarda artan sosyal medya kullanımı, bazı gençleri adeta içten içe zehirliyor.
• Teneffüslerde çok koşanlar terledikleri için birkaç gün sonra hasta oluyorlar.
• Düzenli olarak spor yapanların stres düzeylerinin, yapmayanlara göre daha düşük olduğu bilinen bir gerçektir.
• Gençlik döneminde yaşanan sıkıntılar, aslında insanları hayata hazırlıyor.
• Saptama konusuyla ilgili çözülecek örnek soru sayısının fazla olması, konunun çok daha iyi anlaşılmasını sağlıyor.

Buradaki cümlelere bakıldığında, tamamında durum veya olaya ilişkin bir iç analiz sonucunda farklı bir durumun saptanması vardır. Yani söz konusu cümleler yargı bildirir. Saptama bildiren cümleler için bu hususlar, ayırt edici özelliklerdir.
O zaman öğrencilerimizin sınavda yanılmamaları için bu konuyu aşağıda ki başlıkta toplayalım.

Paragrafta Saptama Nedir ?

• Tespit veya yargı bilgilen cümlelerdir.
• Bir durumu ya da olayı belirginleştirir.
• Değerlendirme cümleleri saptama cümlesidir.
• Paragrafta, bir nesnenin ayrıntılı olarak açıklandığı kısımlar çoğunlukla saptamanın bulunduğu cümlelerdir. Bundan dolayı metni okurken bu kısımlara dikkat ediniz.

Kısacası bir durum analiz edilir ve buradan bir sonuca varılır.